Bebek atak hesaplama; The Wonder Weeks (Harika Haftalar) olarak da bilinir. Bu atak dönemleri anne-babalar için oldukça zor geçebilir. Çünkü büyüme atakları uyku bölünmesine ve iştah kapanmasına yol açabilir. Anneye aşırı düşkünlük ve benzeri ruh hâli değişikliklerine sebebiyet verebilir. ‘Bebeğimin huyu değişti.’diyorsanız büyüme atağı evrelerinden birini yaşıyor demektir.
Büyüme Atağı Ne Demektir?
Bazı haftalarda bebekler çeşitli ilerlemelerden geçer. Sıçrama dönemi diye de bilinen bu süreçlerde bebeklerin beslenme ve uyku düzeni değişir. Psikolojik açıdan da birtakım farklılıklar gözlemlenir. Ancak bunlar geçicidir.
Bebek Atak Haftası Belirtileri
- Anneye düşkünlük.
- Davranışlarının değişmesi (Daha çok ağlaması, mızmızlanması, daha fazla kucak istemesi vb.)
- Uyku rutininin bozulması (Gece sık sık uyanması, gündüz uyuması vs.)
- Emzirilirken/mama yerken huysuzlanması
- İştahta azalma veya artış
Bebeklerde Atak Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Bebek atak hesaplama doğum tarihi baz alınarak yapılır. Bebeğiniz 1 hafta erken doğdu diyelim. O zaman bir hafta geriden gelecek demektir.
Bebeklerde atak hesaplaması için buna özel geliştirilmiş sitelerden de yararlanabilirsiniz. Bu sitelerden birine bebeğinizin doğum tarihini yazarsınız. Size bebek atak haftası takvimi çıkarır. Böylece bebeğinizin hangi haftalarda büyüme atağı geçireceğini tahmini olarak öğrenebilirsiniz.
Bebeklerde büyüme atakları, genellikle ilk yıl gerçekleşir. Çoğunlukla 5, 8, 12, 19, 26, 37, 46, 55, 64 ve 75. Haftalarda olur.
Fakat her bebeğin gelişimi aynı seviyede ilerlemez. Bu zaman dilimlerinde ufak-tefek farklılıklar görülebilir. 20 ay içerisinde 10 sıçrama dönemi görülür.
Küçük bebeklerde büyüme atakları ilk zamanlarda 2-3 gün sürerken, ilerleyen dönemlerde bu süre 1-2 haftayı bulabilir.
Bebeklerde Atak Dönemleri
Bebek atak hesaplama konusunda başarılı olmak için, hangi haftada hangi tepkilerin ortaya çıkacağını bilmeniz gerekir. Aşağıda, bebeklerin büyüme atakları hafta hafta açıklanmıştır:
5. Hafta: Değişen Duyular Dünyası
Bu sıçrama, yaklaşık 1 hafta sürer. Bebek, bu ilk büyüme atağında sık ağlama ve huzursuzluk gibi durumlar yaşar.
Değişen duyuları anlamlandırma başlar. Bu atak döneminden sonra bebek şu becerileri kazanır:
- Tanıdığı kişileri görünce gülümser.
- Gözlerini daha uzun bir süre açık tutar, etrafındaki hareketlerle ilgilenir.
- Çevresinden gelen sesleri dinler.
Bu dönemde bebeğinizin yanında olduğunuzu hissettirmeniz, ona bol bol sarılmanız önemlidir. Sessiz ve loş bir ortamda ona masaj yapmanız rahatlamasını sağlayacaktır.
8. Hafta: Oluşumlar Dünyası
- Kucağınızdan inmek istemeyebilir. Daha çok emmeye başlayabilir. Ortada hiçbir sebep yokken ağladığına şahit olabilirsiniz. İlk atak haftasından daha uzun sürer.
- haftanın bitiminde bebeğin refleks hareketleri azalır. Daha bilinçli bir şekilde hareket etmeye başlar.
- Renklere ve çizgilere ilgisi artar.
- Nesneleri itebilir.
- Ritmik sesler daha çok ilgisini çeker.
- Gölge ve ışık oyunlarından hoşlanır.
- Nesnelerin dokularını inceler, ‘auu, oo’ gibi kısa sesler çıkarır.
Bebek atak hesaplama yaparken, bu dönemin 2 hafta sürebileceğini unutmamalısınız. Bebeğin bu dönemdeki gelişimine yardımcı olmak için ona farklı dokulara sahip eşyalar gösterebilirsiniz. Beyaz ve siyah gibi kontrast renklerle dikkatini çekebilirsiniz. Frarklı ritimlerde ninniler, müzikler dinleterek ses farkındalığını artırabilirsiniz.
12. Hafta: Yumuşak Geçişler Dünyası
- Bebek bu dönemde zor uyur fakat çok kolay uyanır. Ortalama 1 hafta süren bu dönemde yine sebepsiz ağlamalarla karşılaşılır.
- Atak haftasının sonunda kollarını daha geniş hareket ettirmeye, oyuncağını almak için uzanmaya başlar.
- Görüntüleri ve sesleri takip etme yeteneği gelişir.
- Belli hareketlere güler, çevresindeki insanlarla daha bilinçli etkileşim kurar.
- Bu dönemde bebeğinize şarkı söylemeniz, kısa hikâyeler okumanız önerilir. Sevdiği bir oyuncağı önüne koyarak onu alması için teşvik edebilirsiniz.
19. Hafta: Olaylar Dünyası
- Farklı sesleri tanır. Daha çok ses çıkarır.
- Kendi ismini söylediğiniz zaman dönüp bakar.
- Eline aldığı bir objeyi diğer eline geçirebilir. Nesneleri daha iyi kavrar. Eşyaları fırlatıp atmaya başlar.
- Koku değişikliği, ışık ve karanlık gibi durumları daha iyi anlamlandırır.
- Bu dönemde bebeğinizle yürüyüşe çıkmanız, yine masaj yapmanız, dokulu oyuncaklar vermeniz tavsiye edilir.
26. Hafta: İlişkiler Dünyası
Bebeklerde atak haftası varan 5! Uyku sorunları, iştahsızlık ve huzursuzluk devam ediyor. Bu atağın sonunda bebek şu değişimleri yaşar:
- Ağzından baloncuklar çıkarır.
- Başkasının ağzına yiyecek uzatmaya çalışır.
- Anne-babası kendisinden uzaklaşınca daha çok ağlar. Çünkü artık mesafe kavramını öğrenmiştir.
- Vücudunu yukarı doğru kaldırmayı dener.
- Bir nesne öteki nesnenin yanında mı, altında mı, üstünde mi? Bunu fark eder. Dolayısıyla yeni keşifler yapmaya yönelir. Altında bir şey olup olmadığını görmek için eşyaları kaldırıp bakar.
37. Hafta: Kategoriler Dünyası
Yerden aldığı bir şeyi baş ve işaret parmakları arasında tutarak inceler.
Önüne farklı sebzeler koyduğunuzda bunları ezmeye veya ağzına alarak farklılıklarını anlamaya çalışabilir. Böylelikle muzun yumuşak, havucun sert olduğunu ve ikisini de yiyebileceğini anlar.
Bu süreçte bebeğin çevreyi tanıması için sık sık dışarı çıkarmalısınız. Resimli kitaplarla nesneleri tanıtıp kategorize edebilirsiniz.
46. Hafta: Zincirleme Olaylar Dünyası
Bebek atak hesaplama sırasında bu dönemin 41. Haftada da başlayabileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Bu atak 47. Haftada sona erer. Bebeğin edineceği yeni kabiliyetler şunlardır:
- Küpleri yerine yerleştirmeye veya anahtar deliğine anahtar sokmaya çalışır.
- Kaşığı kendi ağzına götürür.
- Oynamaktan vazgeçtiği oyuncaklarla tekrar vakit geçirmeye başlar.
- Bebeğinizin yemeğini kendi kendine yemesine izin verebilirsiniz. Kendi başına bir şey başarmak ona özgüven verecektir.
55. Hafta: Programlar Dünyası
Bebek 1 yaşına girdikten sonra birçok şeyi kendi yapmaya başlar. Bu atak yaklaşık 4 hafta devam eder.
64. Hafta: İlkeler Dünyası
- 15 aylık bebekler bu atak esnasında çocukluk dönemi (2 yaş) özelliklerini göstermeye başlar.
- Etrafındaki insanları taklit eder.
- ‘Evet’ veya ‘hayır’ der.
- Bazen sinirlenir.
- Dil gelişimi ilerleme kaydeder.
- Rol oyunlarına ilgi duyar.
- Aitlik kavramlarını ayırt eder. (Senin, benim vb.)
- Bu dönemde bebeğinizle meslek oyunları oynamanız önerilir. Birlikte ayna karşısına geçerek değişik yüz ifadeleri yaptırabilir ve böylece duygusal değişimleri öğrenmesine yardım edebilirsiniz.
75. Hafta: Sistemler Dünyası
Son büyüme atağında bebek, önceden edindiği becerileri kullanmayı öğrenir. İştahsız ve tedirgin olabilir. Fakat en fazla 4 hafta sonra geçecektir.
Bebek atak hesaplama için en çok kullanılan gruplandırma bu şekildedir. Fakat bu evrelerin her bebekte değişiklik gösterebileceği akıldan çıkarılmamalıdır.
